بنفشه آفريقايي يكي از محبوبترين گلهاي آپارتماني است. علت اين محبوبيت گلدهي در طول سال و روش تكثيرآسانش از طريق قلمه برگ مي باشد.
بنفشه آفريقايي با نام علمي Saint Paulia گياهي است از شرق آفريقا با برگهاي مخملي، براق و كمي پرزدار كه گلهايش به رنگهاي ارغواني، سفيد، بنفش، صورتي، آبي، جيگري و… مي باشد.
نور: نور از مهمترين عوامل براي گلدهي بنفشه آفريقايي مي باشد. براي اين منظور مي توان از نور غير مستقيم خورشيد و يا از نور مصنوعي مهتابي استفاده كرد. اگر نور كافي باشد برگها به صورت افقي قرار مي گيرند. ولي نور كم باشد دمبرگها طويل مي شوند وگياه بيشتر رشد رويشي دارد و بدين ترتيب گياه وارد فاز گلدهي نمي شود. نور زياد نيز باعث رنگ پريدگي و سوختگي برگها مي شود. بنفشه آفریقایی برای گلدهی به نور خوب حدود ۱۰ تا ۱۴ ساعت در روز نیاز دارد.
آبياري: سعی کنید خاک همیشه مقداری رطوبت داشته باشد. هنگامی که سطح خاک خشک شد اقدام به آبیاری کنید. اگر شك كرديد كه گياهتان نياز به آبياري دارد يك روز آن را به تعويق بياندازيد. زيرا بنفشه آفريقايي خشكي را مي تواند تحمل كند. محیط کشت اشباع از آب احتمال پوسیدگی را افزایش داده و خشکی بیش از حد خاک موجب خشک شدن غنچه های تازه تشکیل شده می شود. ازاین رو دقت در آبیاری برای گلدهی خوب لازم است.
آبياري بنفشه آفريقايي بهتر است از طريق زير گلداني صورت گيرد و بعد از هر ۳ بار آبياري از طريق زير گلداني ۱ بار از بالا و از زير برگها(براي جلوگيري از تجمع ملاح در سطح خاك) آبياري انجام شود. در هنگام آبياري از بالا بايد دقت شود كه روي برگها و تاج گياه آب ريخته نشود زيرا باعث ايجاد لكه هاي زرد رنگ مي شود.
كود: از آنجا كه خاك اين گياه نسبت به مواد غذايي فقير است بايد در تمام طول سال با كود تغذيه شود.
دو نوع كود مخصوص تغذيه بنفشه آفريقايي در نظر گرفته شده است:
۱- كود مخصوص رشد رويشي بنفشه آفريقايي: براي تهيه آن بايد ۸/۱ قاشق چايخوري در يك ليتر آب حل كرده و در هر بار آبياري از طريق زيرگلداني از آن استفاده شود.
۲- كود مخصوص گلدهي بنفشه آفريقايي: براي تهيه آن بايد ۲/۱ قاشق چايخوري در يك ليتر آب حل كرده و ماهي يكبار از بالاي سطح خاك و از زير برگها بجاي كود شماره ۱ استفاده شود.
نكته:
۱- هیچ گاه کود را بیش از میزان توصیه شده روی بسته بندی به کار نبرید.
۲- هنگامی که خاک بیش از حد خشک و گیاه تشنه است از محلول کود استفاده نکنید.
دما: بهترين درجه حرارت براي بنفشه آفريقايي ۱۹ تا ۲۵ درجه سانتي گراد است. به طور كلي دمايي كه انسان در آن احساس راحتي مي كند. اگر دما كمتر از ۱۵ درجه سانتي گراد برسد گياه پلاسيده مي شود و برگها به سمت داخل جمع مي شوند. اگر دما از ۲۷ درجه بالاتر برود به اصطلاح پختگي برگها و ازبين رفتن گلها اتفاق مي افتد.
رطوبت: اين گياه به رطوبت بين ۴۰ تا ۶۰ درصد نياز دارد. براي تامين رطوبت مي توان از قرار دادن زيرگلداني ها روي سيني آب حاوي پوكه يا نمد يا اسفنج استفاده كرد. حتما هرازگاهي سيني را بشوييد زيرا محل آلودگي و تجمع حشرات وبيماريها است.
خاك: بنفشه آفریقایی ریشه های بسیار ظریفی دارد. برای گلدهی این ریشه ها باید سالم بوده و خوب توسعه یافته باشند. اگر گیاه در خاک فشرده یا سنگین کشت شود گل نخواهد داد. برای کاشت از ترکیب پیت ماس و پرلیت به نسبت مساوی استفاده کنید.
تعويض گلدان: بنفشه های آفریقایی سالی یک بار نیاز به تعویض خاک دارند. از طرفی بنفشه آفریقایی در گلدان کوچک تر بهتر عمل می کند.از گلدانی استفاده کنید که قطر دهانه آن تقریبا یک سوم قطر بوته باشد.(اندازه مناسب برای کاشت اغلب بوته ها قطر دهانه ۸ یا ۱۰ سانتی متر است.)چنانچه اندازه گلدان نسبت به بوته بزرگ باشد گیاه گل نخواهد داد.
گلدان های سفالی و سرامیکی به دلیل مشکلات ناشی از تجمع املاح و نیز شوک سرما به ریشه های حساس بنفشه آفریقایی، چندان برای این گیاه مناسب نیستند. ازین رو بهتر است از گلدان های پلاستیکی برای کاشت استفاده کنید.
عدم گل دهي: اگر تمام شرايط محيطي از قبيل نور، دما و رطوبت مناسب، آبياري و كوددهي مرتب براي بنفشه آفريقايي محيا باشد و همچنان وارد فاز گل دهي نشود بايد موارد زير را بررسي كرد:
۱. پاجوش های زیاد روی ساقه اصلی نیز نه تنها فرم و شکل بوته را به هم می زنند بلکه موجب کاهش گلدهی نیز می شود. بهتر است پاجوش های اضافی را پیش از اینکه خیلی بزرگ شوند حذف کرده و تنها یک طوقه اصلی را در یک گلدان نگه دارید.
۲. گياه مسن با برگهاي زياد كه نياز به احيا دارد به اين صورت كه گياه را از گلدان درآورده ريشه هاي تيره به همراه برگهاي پاييني و مسن را حذف كرده اكنون گياه به اصطلاح داراي گردن مي شود كه بايد آن را تراشيد و مجددا گياه را در گلدان كوچكتر كاشته و آبياري كرد و روي گياه را با نايلوني كه چند سوراخ دارد به مدت يك هفته بپوشانيد.
۳. گاه علی رغم مساعد بودن تمام شرایط و سالم بودن گیاه، بوته بنفشه آفریقایی همچنان به رشد رویشی ادامه داده و گل نمی دهد. در چنین شرایطی ایجاد یک تنش یا شوک می تواند موجب تحریک گیاه به گلدهی شود. این شوک می تواند به صورت «تنش خشکی»اجازه دهید گیاه کمی پژمرده شود سپس اقدام به آبیاری کنید یا «تنش حرارتی»کاهش موقت دما و مجددا افزایش دما به میزان عادیيا «تنش نوري» كاهش مدت زمان روشنايي و مجددا افزايش آن به ميزان طبيعي باشد. فقط پیش از ایجاد تنش باید از مساعد بودن تمام عوامل و نیز سلامتی گیاه اطمینان حاصل کنید.
تكثير: تكثير بنفشه آفريقايي معمولا ازطريق قلمه برگ و پاجوش و كشت بذر صورت مي گيرد.
– قلمه برگ: از برگهاي مياني بوته بنفشه آفريقايي براي اين منظور بهتر است استفاده شود. سپس مي توان آنها را به وسيله كاتر از بوته مادري به شكل اريب جداكرد و در داخل خاك مخصوص بنفشه آفريقايي كاشت و روي آن را تازماني كه جوانه بزنند پوشاند. زماني كه گياهچه ها به اندازه ي كافي بزرگ شدند و برگ مادري پوسيده شد مي توان هريك از گياهچه ها را در گلدان كوچكتر جداگانه كاشت و آبياري نمود.
– كاشت پاجوش: بعد از جداسازي پاجوش ها از بوته مادري مي توان آنها را به صورت جداگانه در گلدان كوچكتر كاشت وروي آنها را به مدت ۲-۱ هفته با نايلون پوشاند. پاجوش ها چون اغلب ريشه دارند در زمان كمتري نسبت به قلمه برگ بالغ و گلدار مي شوند.
***
چند رقم زیبا از بنفشه آفریقایی
